Bulanık Mantık kuramı 1965 yılında Lotfy A. Zadeh tarafından geliştirilmiştir.Ancak Zadeh Bulanık Mantık kavramını ortaya attığında "Bulanık Mantık mı olurmuş canım?" şeklinde alaycı bi tavırla karşılaşmıştır.Amerikalılar böyle alay ede dursun Japonya bu fikri alıp başarılı bi şekılde kullanmıştır.Peki nedir bu Bulanık Mantık? Kuramın geliştricisine göre "Bulanık Mantık herşeyin ,doğrunun da ,bir derece meselesi olduğu insani akıl yönetme için bir modeldir.Temelde sözcükle hesaplama anlamı sunmaktadır.".Yani Bulanık Mantıkta Klasik Boolean Mantığı gibi herşey kesin 1 (doğru) ya da 0 (yanlış) değildir.Belirsizlikleri ifade edebilmek için 0 ile 1 arasındaki değerler kullanılarak doğruluk/yanlışlık derecelendirilir.Çünkü gerçek hayatta kesin doğru ya da kesin yanlış yoktur.Bu nedenle 0 ya da 1 lerden oluşan önermeleri kullanan bilgisayarların insanların kullandığı belirsizlik ve yargı içeren önermeleri,"biraz kalabalık","az pişmiş","çok yaşlı" gibi kesin olmayan değerler içeren cümleleri değerlendirebilmesi için Bulanık Mantıktan yararlanılır. Bu sayede daha zeki makineler,sistemler geliştirilebilir..jpg)
Örneğin bu konuda en ileri çalışmaları yapan Japonya'daki Sendai metrosunda tren o kadar sarsıntısız hareket etmektedir kı yolcuların tutunmalarına gerek kalmamaktadır.Bu Bulanık Mantık ile sağlanmaktadır.Trendeki etki-tepki süresi insanlarınkinden üç kat daha kısadır.Ayrıca bu sistem ile %10 yakıt tasarrufu sağlanmaktadır.Bir diğer örnek yine Japonya'da bir enstitüde yapılan çalışmada fırtınada denizde mahsur kalan denizcileri kurtarma amacıyla kullanılan helikopterin Bulanık Mantıkla programlanan bir simulatörü yapılmıştır.Bu simulatörün ardından helikopterin maketi yapılarak denendiğinde havada helikopterde hiçbir sarsıntı gözlemlenmemiştir. Bulanık Mantık sanayinin bütün alanlarında kullanılmaktadır.Televizyonlar,fotoğraf makineleri,kameralar,fırınlar,çamaşır makineleri,elektirikli süpürgeler bu mantıkla dizgilendirilir.Mühendislik ve bilgisayar bilimleri,yönetim ve karar destekleri,güvenilirlik ve kalite kontrolü,ekonomi ve finans,biyoloji ve tıp,çevre bilimi,psikoloji...gibi birçok alanda kullanılmaktadır.
Bulanık Mantık ve Bulanık Teknolojiler,Şevki Işıklı
0 yorum:
Yorum Gönder